Sự Phát Triển Vận Động Bình Thường Ở Trẻ Em

Sự phát triển vận động là một trong những yếu tố quan trọng phản ánh quá trình lớn lên của trẻ. Từ những cử động đơn giản như lẫy, ngồi, bò cho đến đi, chạy, nhảy, mỗi giai đoạn đều đánh dấu một cột mốc quan trọng trong sự trưởng thành. Việc hiểu rõ các mốc phát triển vận động bình thường sẽ giúp phụ huynh kịp thời theo dõi, hỗ trợ và phát hiện sớm những bất thường nếu có.

1. Khái niệm phát triển vận động ở trẻ

Phát triển vận động ở trẻ em là sự hoàn thiện dần các kỹ năng vận động thô (ngồi, bò, đi, chạy) và vận động tinh (cầm nắm, phối hợp tay – mắt). Đây là quá trình chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như: di truyền, dinh dưỡng, môi trường sống, sự chăm sóc và các hoạt động vui chơi.

Phát triển vận động bình thường ở trẻ

2. Các giai đoạn phát triển vận động bình thường

2.1. Giai đoạn sơ sinh (0 – 3 tháng)

Trẻ bắt đầu có những phản xạ nguyên thủy như mút, nắm chặt tay.
Cử động tay chân còn chưa phối hợp, nhưng dần biết xoay đầu theo hướng âm thanh hoặc ánh sáng.
Khi nằm sấp, trẻ có thể nâng đầu trong thời gian ngắn.

2.2. Giai đoạn 3 – 6 tháng

Trẻ biết lẫy, có thể chống tay nâng ngực khi nằm sấp.
Biết đưa tay ra để với đồ vật gần mình.
Có sự kiểm soát tốt hơn về cơ cổ và thân mình.

2.3. Giai đoạn 6 – 9 tháng

Trẻ bắt đầu ngồi vững mà không cần trợ giúp.
Biết bò hoặc trườn để di chuyển.
Cầm nắm đồ vật bằng cả bàn tay.

Phát triển vận động bình thường ở trẻ

2.4. Giai đoạn 9 – 12 tháng

Bắt đầu tập đứng vịn, bước những bước đi đầu tiên.
Vận động tinh phát triển rõ, trẻ có thể dùng ngón cái và ngón trỏ để nhặt vật nhỏ.
Khả năng phối hợp tay – mắt tiến bộ, biết vỗ tay, chỉ tay.

2.5. Giai đoạn 1 – 2 tuổi

Trẻ đi lại vững vàng, tập chạy, leo trèo.
Có thể tự cầm thìa xúc ăn, xếp chồng khối gỗ.
Bắt đầu hình thành kỹ năng vận động phối hợp như đá bóng, kéo – đẩy đồ chơi.

2.6. Giai đoạn 2 – 3 tuổi

Trẻ chạy nhanh, nhảy bằng hai chân, lên xuống cầu thang có tay vịn.
Cầm bút nguệch ngoạc, xây tháp bằng các khối xếp hình.
Bắt đầu có khả năng phối hợp động tác phức tạp hơn.

Lời khuyên khi chọn lựa đồ chơi cho bé 2 tuổi

2.7. Giai đoạn mẫu giáo (3 – 6 tuổi)

Phát triển kỹ năng chạy, nhảy xa, leo trèo, giữ thăng bằng.
Biết cắt giấy, vẽ hình cơ bản, tự mặc quần áo.
Sự phối hợp giữa vận động thô và tinh ngày càng nhịp nhàng.

Phát triển vận động bình thường ở trẻ

3. Yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển vận động

Dinh dưỡng: Trẻ thiếu dinh dưỡng, đặc biệt là canxi, vitamin D, sẽ dễ chậm phát triển vận động.
Di truyền và sức khỏe: Trẻ sinh non hoặc mắc bệnh bẩm sinh có thể phát triển chậm hơn.
Môi trường: Trẻ được chơi đùa, vận động trong không gian an toàn sẽ phát triển tốt hơn.
Sự chăm sóc và khuyến khích: Cha mẹ thường xuyên trò chuyện, chơi cùng và hướng dẫn vận động sẽ giúp trẻ tiến bộ nhanh chóng.

Phát triển vận động bình thường ở trẻ

Kỹ năng vận động cơ bản, nền tảng vững chắc cho trẻ thành công

4. Dấu hiệu cảnh báo chậm phát triển vận động

Phụ huynh nên lưu ý và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu:

Trẻ 6 tháng chưa biết lẫy.
Trẻ 9 tháng không ngồi vững.
Trẻ 18 tháng chưa biết đi.
Trẻ ít vận động, không hứng thú với đồ chơi hoặc không có phản ứng với âm thanh, ánh sáng.

Phát triển vận động bình thường ở trẻ

5. Vai trò của cha mẹ trong hỗ trợ phát triển vận động

Tạo điều kiện vận động: Cho trẻ bò, tập đi, tham gia các trò chơi vận động phù hợp độ tuổi.
Khuyến khích tinh thần: Luôn động viên, khen ngợi khi trẻ đạt được một kỹ năng mới.
Chú ý an toàn: Đảm bảo môi trường chơi không có vật nguy hiểm.
Kết hợp vui chơi – học tập: Sử dụng đồ chơi phát triển vận động như, xà đu, xích đu, cầu trượt, xe chòi chân để hỗ trợ.

Phát triển vận động bình thường ở trẻ

Kết luận

Sự phát triển vận động bình thường ở trẻ em là một hành trình liên tục với nhiều cột mốc quan trọng. Mỗi trẻ có tốc độ phát triển khác nhau, tuy nhiên việc nắm rõ các mốc chuẩn giúp cha mẹ dễ dàng theo dõi và hỗ trợ con. Nếu nhận thấy dấu hiệu bất thường, việc can thiệp sớm sẽ giúp trẻ bắt kịp tiến trình phát triển và phát huy tối đa tiềm năng.

Bình luận

Bài viết khác

Sự Phát Triển Vận Động Bình Thường Ở Trẻ Em